Bước phát triển trong quy định của Đảng về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên

Sáng ngày 9/7, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức hội nghị toàn quốc quán triệt Quy định số 144-QĐ/TW, ngày 9/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới và Chỉ thị số 35-CT/TW, ngày 14/6/2024 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

NHẬN DIỆN NHỮNG LUẬN ĐIỆU XUYÊN TẠC, PHỦ NHẬN QUY ĐỊNH SỐ 144

Sau khi Bộ Chính trị ban hành Quy định số 144, trên một số trang mạng phản động đăng tải hàng loạt các bài viết có những luận điệu xuyên tạc, phủ nhận một số nội dung trong Quy định của Đảng. Đáng chú ý là những luận điệu sau:

Chúng ra sức xuyên tạc, suy diễn, mỉa mai những nội dung trong Quy định số 144, cho rằng những điều trong Quy định chỉ mang tính chất giáo điều, hình thức. Với luận điệu “bình cũ và rượu không mới”, chúng lợi dụng tình trạng một số cán bộ, đảng viên, trong đó có những người là cán bộ cấp cao vốn đã thấm nhuần đạo đức cách mạng những vẫn suy thoái về đạo đức, vi phạm kỷ luật, thậm chí bị khai trừ khỏi Đảng, để “lớn tiếng” cáo buộc rằng “đạo đức là thứ xa lạ” với Đảng Cộng sản Việt Nam và đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Nhiều luận điệu xuyên tạc khác lại cho rằng Quy định số 144 dự báo sẽ trở thành một “vũ khí” vô cùng nguy hiểm để “các bên” có thể sử dụng “thanh trừng” lẫn nhau. Cũng từ những bài viết khởi phát trên không gian mạng thời gian gần đây đã xuất hiện một số diễn đàn bình luận, suy diễn việc Đảng ta ban hành Quy định số 144 là “giật gấu vá vai”, “cố đấm ăn xôi” để “vá víu” đội ngũ cán bộ, đảng viên đã “suy thoái”, “mục ruỗng”.

Mặc dù, đây là những âm mưu, thủ đoạn này không mới, nhưng hết sức thâm độc và xảo quyệt. Đây chính là những luận điệu xuyên tạc, bóp méo sự thật, gây tâm lý hoài nghi trong nhân dân, làm suy giảm niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Nguy hại hơn cả, nó còn khoét sâu vào những hạn chế trong công tác cán bộ của Đảng ta thời gian qua, làm trầm trọng hóa thêm tình hình để nhằm gây chia rẽ nội bộ. Do đó, một mặt cần nhận diện rõ những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, đồng thời nhận thức rõ hơn nội dung, ý nghĩa của Quy định số 144 để thấy được bước phát triển của Đảng về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

BƯỚC PHÁT TRIỂN MỚI VỀ CHUẨN MỰC ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN

Quy định số 144 được ban hành ngày 9/5/2024 với 6 điều, trong đó từ Điều 1 đến Điều 5 là quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới như Yêu nước, tôn trọng nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc (Điều 1); Bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập (Điều 2); Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư (Điều 3); Đoàn kết, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm (Điều 4); Gương mẫu, khiêm tốn, tu dưỡng rèn luyện, học tập suốt đời (Điều 5) và Điều 6 là tổ chức thực hiện Quy định. Với 19 nội dung rất ngắn gọn, súc tích, cô đọng và cụ thể, được thể hiện trong 5 điều, nhưng đã bao hàm một cách toàn diện các nội dung quy định đối với người cán bộ, đảng viên phải thực hiện đối với nhân dân, với Đảng, với Tổ quốc cho đến các yêu cầu cụ thể về phẩm chất đạo đức của người cán bộ, đảng viên. Do đó, nội dung của các điều trong Quy định rất rõ ràng, vừa có sự kế thừa tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng và những quy định trước đó của Đảng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng nói chung và về công tác cán bộ của Đảng nói riêng; song cũng xuất phát từ nhu cầu cấp bách của thực tiễn.

Một là, Quy định số 144 trước hết là sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến cán bộ và công tác cán bộ của Đảng; trong đó, Người đặc biệt nhất mạnh đến đạo đức cách mạng của người cán bộ. Người nêu rõ: “Người cán bộ cách mạng phải có đạo đức cách mạng. Phải giữ vững đạo đức cách mạng mới là người cán bộ cách mạng chân chính. Đạo đức cách mạng có thể nói tóm tắt là:

Nhận rõ phải, trái. Giữ vững lập trường

Tận trung với nước. Tận hiếu với dân.

Mọi việc thành hay là bại chủ chốt là do cán bộ có thấm nhuần đạo đức cách mạng hay là không”⁽¹⁾. Do đó, Người yêu cầu “Người đảng viên - dù công tác to hay nhỏ, địa vị cao hay thấp - ở đâu cũng phải làm gương mẫu cho quần chúng”, “Phải giữ vững đạo đức cách mạng, chí công vô tư”, “Phải tự mình làm gương mẫu về cần, kiệm, liêm chính để nhân dân noi theo”⁽²⁾. Soi chiếu với việc Đảng ta ban hành Quy định số 144 cũng như nội dung một số điều trong Quy định, có thể nhận thấy Đảng ta đã có sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về việc cần thiết phải xây dựng đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên thông qua những quy định cụ thể. Đặc biệt, Điều 3 với quy định về “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” chính là sự vận dụng trực tiếp tư tưởng Hồ Chí Minh về những phẩm chất cơ bản về đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên.

Hai là, sự kế thừa quan điểm của Đảng trước đó về phẩm chất đạo đức của cán bộ, đảng viên. Không phải đến bây giờ Đảng ta mới đề ra các tiêu chuẩn, quy định về đạo đức cách mạng của người cán bộ, đảng viên mà vấn đề này đã được đề cập, chỉ rõ và yêu cầu người cán bộ, đảng viên của Đảng phải thực hiện từ rất sớm, trong nhiều văn bản như: Tại Điều 1, Điều 2 của Điều lệ Đảng; Quy định số 37-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về “Những điều đảng viên không được làm”; 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” được Ban Chấp hành Trung ương chỉ ra cụ thể tại Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng Đảng; Kết luận số 21-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về “Đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa””. Trên cơ sở kế thừa những nội dung trong những quy định, kết luận đó, lần đầu tiên Đảng ta đưa ra quy định chuyên đề về chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên trong thời kỳ mới.

Đúng như tên gọi, đây là Quy định về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới nên nội hàm của các điều trong Quy định vừa có sự kế thừa, chắt lọc; đồng thời, cũng có sự bổ sung, phát triển cho phù hợp với yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn. Do đó, không thể cố nói bừa rằng những nội dung trong Quy định số 144 chỉ là trò “bình cũ rượu cũ” hay chỉ là kiểu “giật gấu vá vai” hay “cố đấm ăn xôi”. Hơn nữa, nội dung các điều trong Quy định cũng rất rõ ràng, rành mạch, mỗi cán bộ, đảng viên đều có thể hiểu để thực hiện hay nhân dân cũng có thể hiểu để giám sát việc thực hiện quy định của Đảng ở mỗi cán bộ, đảng viên. Do đó, cũng không thể cố tình xuyên tạc nội dung Quy định số 144 là giáo điều, sáo rỗng! Đó là những luận điệu vô căn cứ, cố tình quy chụp với mưu đồ chống phá.

Ba là, Quy định số 144 xuất phát từ yêu cầu, đòi hỏi cấp bách từ thực tiễn đặt ra. Thời gian qua, đúng như Đảng ta nhận định, việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa thường xuyên, một số suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; vẫn còn tình trạng nói không đi đôi với làm; không tuân thủ nguyên tắc của Đảng; quan liêu, tham nhũng, lãng phí, cá nhân chủ nghĩa, cơ hội, thực dụng, bè phái, gây mất đoàn kết nội bộ... Một số cán bộ vi phạm đến mức phải kỷ luật, xử lý hình sự, trong đó có cả những cán bộ lãnh đạo cấp cao thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương quản lý. Đáng lo ngại, lợi dụng tình hình đó, một số phần tử phản động, cơ hội chính trị đã lên tiếng công kích, xuyên tạc, phủ nhận công tác cán bộ cũng Đảng cũng như đội ngũ cán bộ ở nước ta thời gian qua. Điều này một mặt vừa làm tổn hại đến danh dự, uy tín của Đảng, song mặt khác cũng gây tâm lý hoài nghi, hoang mang, mất niềm tin của nhân dân vào Đảng cũng những đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Do đó, việc Đảng ta ban hành Quy định số 144 là rất cần thiết, kịp thời, cho thấy sự quyết tâm rất lớn của Đảng trong xây dựng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên nói riêng và trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng nói chung. Vì thế, không thể cáo buộc Đảng ta không chú tâm đến xây dựng đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên hay xuyên tạc rằng Quy định số 144 là “vũ khí” để “thanh trừng bè phái”. Quy định này được áp dụng trong toàn Đảng, vừa để mỗi cán bộ, đảng viên “tự soi”, “tự sửa” và cũng là căn cứ để đánh giá cán bộ, xử lý những cán bộ sai phạm, bất kể ở địa vị, chức vụ nào.

TRIỂN KHAI QUY ĐỊNH SỐ 144 TRONG CÔNG TÁC CÁN BỘ THỜI GIAN TỚI

Có thể khẳng định, sự ra đời của Quy định số 144 là rất cần thiết, có tính bước ngoặt trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thực tiễn. Để triển khai có hiệu quả Quy định số 144 trong công tác cán bộ, cần chú trọng đến những giải pháp cơ bản sau:

Một là, đẩy mạnh quán triệt, tuyên truyền đến cấp ủy, lãnh đạo, cán bộ, đảng viên về nội dung, ý nghĩa của quy định. Trước hết, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp phải đưa nội dung quán triệt một cách đầy đủ, sâu sắc Quy định số 144 tới toàn thể cán bộ, đảng viên, xác định rõ những chủ trương, biện pháp lãnh đạo phù hợp với đặc điểm, tình hình, nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, đơn vị. Hằng năm, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, các cấp ủy, tổ chức đảng nên lựa chọn, xác định những nội dung cụ thể trong quy định mang tính đột phá, nhằm làm chuyển biến thực chất về đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên và góp phần vào việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị.

Hai là, cụ thể hóa những nội dung trong Quy định số 144 gắn với nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị cũng đặc điểm tình hình cán bộ, đảng viên. Trong Điều 6 của Quy định 144 có chỉ rõ: Các cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện Quy định này phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, tình hình của địa phương, cơ quan, đơn vị. Do đó, để các nội dung trong Quy định 144 đi vào thực tiễn cuộc sống, làm chuyển biến thực chất về nhận thức và hành động chuẩn mực đạo đức cụ thể của mỗi cán bộ, đảng viên trên từng cương vị công tác, các cấp ủy, tổ chức đảng phải lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ việc xác định mục tiêu phấn đấu chung của tập thể cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện các nội dung cụ thể về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên; nhất là khi xác định mục tiêu và nội dung đột phá cần bám sát vào chức năng, nhiệm vụ, tình hình cụ thể của địa phương, cơ quan, đơn vị; đồng thời, có sự chỉ đạo thực hiện thống nhất từ trên xuống dưới.

Ba là, đề cao vai trò của cán bộ chủ trì các cấp trong thực hiện Quy định 144. Cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các địa phương, cơ quan, đơn vị phải luôn có sự thống nhất cao trong cả lời nói và việc làm; trong chỉ đạo thực tiễn luôn có sự phân công rõ ràng, thường xuyên trao đổi, rút kinh nghiệm việc triển khai thực hiện ở địa phương, cơ quan, đơn vị mình; luôn có tinh thần trách nhiệm cao, có ý thức rèn luyện các chuẩn mực đạo đức tốt; thực sự gương mẫu, mẫu mực trong thực hiện các tiêu chí phấn đấu của địa phương, cơ quan, đơn vị đề ra, kế hoạch phấn đấu về chuẩn mực đạo đức của cán bộ lãnh đạo, quản lý phải làm trước tiên, mục tiêu phấn đấu cao hơn để làm gương cho cấp dưới. Đó là một trong những nhân tố quan trọng để đưa Quy định số 144 vào thực tiễn cuộc sống một cách hiệu quả, thực chất.

Bốn là, kịp thời bổ sung những nội dung trong Quy định số 144 vào công tác đánh giá cán bộ, đảng viên hằng năm. Hiện nay, việc đánh giá cán bộ, đảng viên được đánh giá thường xuyên theo hằng quý, hằng năm nên để Quy định này nhanh chóng đi vào cuộc sống, cần nhanh chóng tích hợp, bổ sung những nội dung trong Quy định vào tiêu chuẩn đánh giá cán bộ, đảng viên để tạo sự thống nhất, đồng bộ.

Năm là, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong nghiên cứu, học tập, cập nhật những nội dung trong Quy định số 144 của Đảng để “tự soi”, “tự sửa”, không ngừng phấn đấu, rèn luyện, tu dưỡng và hoàn thiện bản thân. Trên cơ sở đó, áp dụng những nội dung trong Quy định vào việc tự phê bình và phê bình, đấu tranh với những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; đồng thời, nâng cao “sức đề kháng” trước những luận điệu sai trái, thù địch của các thế lực phản động, cơ hội chính trị xuyên tạc Quy định số 144/QĐ/TW của Đảng trong thời gian gần đây.

Như vậy, Quy định số 144 “về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới” vừa là sự vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh, vừa là một bước tiến mới trong việc cụ thể hóa hơn nữa các quy định đối với cán bộ, đảng viên mà Đảng ta đã ban hành trước đó. Quy định số 144 ra đời rất kịp thời, với những nội dung rất rõ ràng, cụ thể, bao hàm toàn bộ các lĩnh vực để mỗi cán bộ, đảng viên “tự soi”, “tự sửa”; góp phần quan trọng vào việc củng cố, xây dựng Đảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh toàn diện, hướng tới thành công của Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

TS. Lê Thị Chiên - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

_________

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2011, t.9, tr.354.

(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.7, tr.54, tr.55.

_____________

Xem thêm:

1. Quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới

2. Quy định của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới

3. Những điểm cốt lõi trong Quy định 144-QĐ/TW về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới

4. Quy định số144-QĐ/TW - Sự kế thừa, chắt lọc và làm mới tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng

5. Ban Tuyên giáo Trung ương hướng dẫn thực hiện Quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới

6. Nêu cao tinh thần trách nhiệm, thực hiện nghiêm Quy định về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới

7. Đưa việc 'có lên có xuống' dần trở thành văn hóa

8. Mỗi cán bộ, đảng viên phải tự soi, tự sửa theo chuẩn mực đạo đức cách mạng