Sử dụng dược liệu quý trong dịp Tết cổ truyền dân tộc Việt Nam

Ý NGHĨA CỦA VIỆC SỬ DỤNG DƯỢC LIỆU QUÝ TRONG DỊP TẾT CỔ TRUYỀN

Việc sử dụng dược liệu quý trong Tết cổ truyền Việt Nam có ý nghĩa lịch sử sâu sắc. Trong suốt hàng nghìn năm, dược liệu quý đã được sử dụng như một phần không thể thiếu trong các nghi lễ và tín ngưỡng tôn giáo của người Việt. Dược liệu quý thường được sử dụng để làm lễ cúng, tạo không gian linh thiêng và mang lại sự bình an cho gia đình. Các loại dược liệu quý như cây cỏ, lá, hoa, trái cây và gỗ được chọn lựa kỹ càng và sử dụng để trang trí các bàn thờ, nhà cửa và các đình làng. Điều này thể hiện lòng thành kính và tôn trọng của người Việt đối với tổ tiên và các vị thần.

Về ý nghĩa văn hoá, việc sử dụng dược liệu quý trong Tết cổ truyền Việt Nam, trước hết, thể hiện sự kết nối sâu sắc giữa con người và thiên nhiên. Việc sử dụng các loại dược liệu quý như cây mai, cây quất, cây cỏ may, cây đào… trong không gian gia đình và cộng đồng trong dịp Tết tạo ra một môi trường gần gũi và thân thiện, mang lại cảm giác an lành và hòa thuận. Thứ hai, thể hiện lòng biết ơn và tôn kính đối với tổ tiên. Trong Tết cổ truyền Việt Nam, việc sử dụng các dược liệu quý vừa được xem như một hình thức tri ân và tưởng nhớ các vị tổ tiên, đồng thời góp phần gắn kết thế hệ và tạo nên sự đoàn kết, đầm ấm trong gia đình. Thứ ba, mang ý nghĩa tâm linh và mang lại may mắn, tài lộc cho gia đình. Các dược liệu quý thường được coi là biểu tượng của sự phồn thịnh và thịnh vượng. Việc sử dụng trong dịp Tết có thể mang lại may mắn, tài lộc và sức khỏe cho gia đình trong năm mới. Thứ tư, tạo ra một không gian thẩm mỹ đẹp mắt. Các cây mai, cây quất và các loại hoa khác được bày trí tinh tế và sắp xếp theo nguyên tắc hài hòa, tạo nên một không gian trang trọng và nghệ thuật. Điều này không chỉ mang lại niềm vui và sự hài lòng cho người sử dụng mà còn tạo nên một cảm giác thịnh vượng và phong cách cho cả gia đình và cộng đồng.

CHẾ BIẾN, SẢN XUẤT CÁC VẬT PHẨM THỜ CÚNG

Trầm hương là nguyên liệu sản xuất hương và nhang được đặt trên bàn thờ, mâm cúng tạo không gian thánh thiện và tôn kính tổ tiên. Hương và nhang được sản xuất từ các loại trầm hương tốt sẽ có mùi thơm đặc biệt, làm tăng thêm sự tôn kính và tâm linh đối với tổ tiên, gia tộc.

Bánh chưng và bánh tét là hai loại bánh truyền thống của người Việt được chế biến, dùng làm vật phẩm thờ cúng trong dịp Tết. Đặc biệt, nhân bánh chưng thường được làm từ các vị dược liệu quý như hồi, hạt tiêu. Bánh được bày trên mâm cúng để tưởng nhớ đến công ơn của tổ tiên và biểu trưng cho sự gắn kết gia đình.

Mứt và kẹo là những món ăn ngọt ngào và thường được làm từ các loại trái cây, gừng và đậu phộng. Vật phẩm mứt, kẹo thường được bày trên mâm cúng để tạo thêm sự ngọt ngào và may mắn trong năm mới.

Rượu thuốc thường được ngâm chiết từ rượu nếp ngon với các bài thuốc đông y như bài Thập toàn đại bổ, Bát trân thang, Tứ quân tử thang…, đặt trên mâm cúng để tượng trưng cho sự hạnh phúc và may mắn.

TĂNG CƯỜNG SỨC KHỎE

Việc sử dụng các loại dược liệu quý trong Tết có thể giúp tăng cường sức khỏe, bổ sung dưỡng chất, cung cấp năng lượng cho cơ thể; góp phần bảo vệ sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch và giảm stress. Bên cạnh đó, sử dụng dược liệu quý trong Tết cũng mang ý nghĩa về may mắn và tài lộc. Theo quan niệm dân gian, những loại dược liệu này được coi là biểu tượng của sự giàu có và thịnh vượng.

Đại táo có tác dụng giải độc gan, tăng cường chức năng tiêu hóa và giảm tình trạng buồn nôn. Rượu đại táo thường được dùng để làm dịu các triệu chứng của bệnh tiêu chảy và viêm ruột.

Kỷ tử có tác dụng bồi bổ sức khỏe, kích thích tiêu hóa và giúp giảm triệu chứng khó tiêu, đầy hơi, buồn nôn và tiêu chảy; tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng; giúp giảm viêm nhiễm trong cơ thể và làm dịu các triệu chứng viêm; giảm mức cholesterol xấu trong máu, bảo vệ tim mạch.

Nhân sâm cũng có tác dụng bồi bổ sức khỏe, tăng cường năng lượng, giảm căng thẳng; tăng cường chức năng tư duy; giảm mức đường huyết, cholesterol, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Đảng sâm có tác dụng tăng cường sinh lực và giảm tình trạng mệt mỏi. Rượu đảng sâm thường được sử dụng để tăng cường sức đề kháng và cải thiện tình trạng suy nhược cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miền dịch.

Đỗ trọng có tác dụng tăng cường miễn dịch, bồi bổ chức năng thận, giảm thoái hóa đốt sống thắt lưng, mạnh gân cốt. Rượu đỗ trọng thường được sử dụng để tăng cường sức đề kháng, chức năng thận.

Tam thất, còn được gọi là "Bạch linh thảo" trong Đông y, là một loại dược liệu quý có tác dụng chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe như kích thích hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh và tăng cường sức đề kháng; chống viêm mạnh mẽ; bảo vệ gan khỏi các tác động có hại như rượu, thuốc lá và các chất độc tố, giảm căng thẳng và mệt mỏi, tăng cường tuần hoàn máu, hỗ trợ tiêu hóa.

CHẾ BIẾN CÁC MÓN ĂN NGON

Nhục quế là một loại dược liệu dùng làm gia vị quý có hương vị đặc trưng và mùi thơm đặc biệt, để nấu các món hầm, nướng hoặc chưng.

Đậu khấu là loại hạt có hương vị đặc biệt và chứa nhiều chất dinh dưỡng; thường được sử dụng để nấu chè, nấu súp hoặc làm bánh.

Đại hồi, đinh hương là gia vị quý có hương vị đặc trưng và mùi thơm đặc biệt, thường được sử dụng để nấu các món hầm, nướng hoặc chưng.

Sa nhân là một loại hạt có hương vị đặc biệt và chứa nhiều chất dinh dưỡng, dùng để nấu chè, nấu súp hoặc làm bánh.

Gừng được nhiều gia đình chế biến nhất trong ngày Tết, đơn giản và dễ chế biến nhất là món mứt gừng. Gừng có tác dụng giúp tiêu hóa tốt, giảm đau và kháng vi khuẩn. Gừng cũng được sử dụng rộng rãi để làm gia vị và chất tạo màu cho các món ăn như giò lụa, nem chua, canh chua, nước mắm, nước mắm pha, trà gừng.

Hạt sen giàu chất xơ và có tác dụng làm mát cơ thể, giúp tiêu hóa tốt và giảm cảm giác khát. Sen thường được sử dụng để làm mứt.

Hành tím và hành lá thường được dùng để trang trí và làm gia vị cho các món ăn như bánh chưng, bánh tét, canh măng, xôi gấc.

Lá dứa được dùng để bọc bánh chưng và bánh tét, tạo mùi thơm đặc trưng và giúp bánh không bị dính. 

PGS. TS. Bác sĩ, Thầy thuốc nhân dân ĐẬU XUÂN CẢNH - Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam